Spor, rekabetin adil bir şekilde gerçekleştiği, disiplinin ve etik maliyetlerin ön planda olduğu bir alan olarak görülse de zaman zaman bazı sporcular hile yaparak bu temel değerleri zedelemektedir. Bu tür skandallar spor dünyasında büyük yankı uyandıran ve tartışmalara neden olan olaylardır. Hile yapan sporcular dönemsel olarak kısa süreli bir zafer elde edebilirler ancak sonunda hak ettiklerinden daha fazla zarar görürler. İşte spor tarihindeki hile skandallarından bazıları ve bu zaferlerin gerçek bedelinden nasıl saptığına dair birkaç örnek.
1 – Rosie Ruiz
Rosie Ruiz’in 1980 Boston Maratonu’ndaki skandalı, spor tarihinin en ünlü hile skandallarından biridir.
Kadınlar maratonunu Rosie Ruiz birincilikle kazandı ve bu büyük bir sürpriz oldu. Ancak birçok gözlemci ve diğer koşucu, Ruiz’in zaferine şüpheyle yaklaştı. Çünkü Ruiz’in yarış boyunca gösterdiği performans, bir maraton koşucusunun beklediğinin çok altındaydı.
Ruiz’in vücudunda hiçbir yorgunluk belirtisi görülmediği için yarıştan sonra şüpheler güçlendi. Ayrıca yarış boyunca çekimlerde pek yer almadı ve anılarına göre diğer koşucuları yenmediğini de belirtmekte fayda var.
Sonunda, bazı görgü tanıkları ve maraton görevlileri, Ruiz’in yarışın çoğunu atladığını ve son bölüme katılmış gibi görünerek hile yaptığını ortaya çıkardı. Daha sonra yapılan soruşturma, Ruiz’in metroya bindiğini ve yarışın sonuna doğru bitiş çizgisini önce geçerek piste tekrar girdiğini gösterdi.
Hileli davranışı keşfedildiğinde, Ruiz’in zaferi iptal edildi ve diskalifiye edildi. Olay büyük bir utançla karşılandı ve Ruiz, dolandırıcılık yapmakla suçlanan spor tarihinin en kötü şöhretli sporcularından biri oldu.
İşte o anlar ⬇️
2 – Tonya Harding
Tonya Harding ve Nancy Kerrigan olayı 1994 Kış Olimpiyatları öncesinde yaşanan ve büyük bir skandal olarak anılan bir olaydır.
Tonya Harding ve Nancy Kerrigan, Amerika Birleşik Devletleri’nden iki tanınmış artistik patinajcıydı ve büyük bir rekabet içindeydiler. Ancak 1994 yılında yapılacak Kış Olimpiyatları öncesinde yaşanan bir olay bu rekabetin kızışmasına neden oldu.
Kerrigan antrenman yaparken saldırıya uğradığında başladı. Harding’in eski karısı Jeff Gillooly ve güvenlik görevlisi Shawn Eckhardt, Kerrigan’ı yaralamak amacıyla saldırdı. Saldırı sonucu dizinden yaralanan Kerrigan’ın olimpiyat oyunlarına katılma şansı tehlikeye girdi.
Saldırı, medyanın büyük ilgisiyle karşılandı ve uluslararası bir skandala dönüştü. Soruşturma, Harding’in olaya karıştığını ve saldırıdan haberdar olduğunu ortaya çıkardı. Harding daha sonra hileli davranışlarla suçlandı ve prestiji büyük ölçüde zarar gördü.
Harding’in de katıldığı 1994 Kış Olimpiyatları büyük tartışma ve gerilimle geçti. Kerrigan, sakatlığına rağmen hızla iyileşti ve Olimpiyat oyunlarına katıldı. Harding ise birkaç yasal sorunla karşılaştı ve performansından hayal kırıklığına uğradı.
Nancy Kerrigan’a Saldırı ⬇️
3 – Hansie Cronje
Hansie Cronje, Güney Afrika Kriket Takımı’nın başarılı bir kaptanı olarak bilinen bir kriket oyuncusuydu. Ancak 2000 yılında patlak veren bir skandal, Cronje’nin mesleğini adeta yok etti.
Skandal, Cronje’nin maç sonuçlarını etkilemek ve bahis çetesine bilgi sızdırmak için oyuncularla anlaşma yaptığı ortaya çıkınca patlak verdi. Cronje’nin bazı maçlarda grup arkadaşlarına maçın sonucunu değiştirmeleri için para teklif ettiği, bazı maçlarda ise anlaşmalar yaptığı ortaya çıktı. Bu, kriketin adil rekabet ilkelerine aykırı olduğu için sporun bütünlüğüne ve etiğine büyük bir girişti.
Skandalın açığa çıkmasıyla Cronje’nin prestiji büyük ölçüde zedelendi. Eskiden saygı duyulan bir sporcu olan Cronje, aldatıcı davranışıyla kriket dünyasını şok etti. Cronje, Cricket South Africa tarafından oyundan ömür boyu men edildi.
4 – Lance Armstrong
Lance Armstrong, bisiklet dünyasının en tanınmış ve başarılı isimlerinden biriydi. 7 kez üst üste Tour de France şampiyonu olarak tarihe geçti ve kanserle mücadelesiyle de dikkat çekti. Ancak Armstrong’un büyük başarıları ve kahramanlık hikayesi, 2012’de doping skandalının ortaya çıkmasıyla gölgelendi.
Armstrong, dopingi uzun yıllar sistemli bir şekilde kullandığını ve bu konuda çeşitli hile ve manipülasyonlar yaptığını itiraf etti. Doping kullanımı ve test sonuçlarını manipüle ettiği, doping testleri öncesi uyarılar aldığı, takım arkadaşlarını susturarak gerçekleri saklamaya çalıştığı ortaya çıktı.
Soruşturma sonucunda Armstrong’un tüm şampiyonlukları iptal edildi ve spordan ömür boyu men edildi ve 111 milyon dolar tazminat ödemesine karar verildi. Bu skandal bisiklet dünyasını şok etti ve Armstrong’un tüm kariyer başarıları suya düştü.
5 – Ben Johnson
Ben Johnson’ın 1988 Seul Olimpiyatları’ndaki skandalı, spor dünyasında yankı uyandıran ve dopingin ciddiyetini vurgulayan bir olaydır.
Seul Olimpiyatları’nda 100 metre finali merakla beklenirken, Ben Johnson müthiş bir performansla birinci oldu. Johnson rekor bir süre için altın madalya kazandı ve dünyanın en hızlı insanı olarak ün kazandı.
Ancak yarış sonrası yapılan doping testi sonucunda Johnson’ın testi pozitif çıktı. Testte performans artırıcı yasaklı maddeler kullandığı ortaya çıktı. Doping skandalı hızla duyuruldu ve Johnson diskalifiye edildi.
Bu olay spor dünyasında şok etkisi yarattı. Johnson’ın zaferi geri alındı ve altın madalya başka bir sporcuya verildi. Johnson’ın hileli davranışı ve doping kullanması, sporun adil rekabete ve etik hususlara olan inancını sarsan bir örnek olarak damgalandı.
